جرم انگاری کیفر ایراد خسارت معنوی ناشی از هتک عرض از منظر فقهای امامیه

نوع مقاله : گفتمان فقه و اصول

نویسنده

دانشجوی دانشگاه رضوی

چکیده

مسأله جرم انگاری یکی از مباحث سیاست جنایی هر اجتماعی در برابر انحرافات اجتماعی و بزهکاری به شمار می‌آید. یکی از مهم‌ترین آنها مسأله جرم‌انگاری خسارت معنوی ناشی از هتک عرض جهت حفظ حیثیت و آبروی افراد می‌باشد.

نوشته حاضر به روش تحلیلی و کتابخانه‌ای مسأله هتک عرض اشخاص و خسارات معنوی ناشی از آن، حدود، شرایط و مصادیق آن را از منظر فقهای امامی مورد بررسی قرار داده است.فرضیه مطرح شده در این نوشتار آن است که هتک عرض اشخاص از طریق اموری همچون افتراء، توهین، قذف، تجاوز به ناموس، لطمه به حیثیت و شهرت، تجسس، تهمت و ... قابلیت جرم‌انگاری دارد و لذا فقهای امامی حفظ عرض و آبروی افراد را لازم دانسته و هتک آن را جرم شمرده‌اند. از این روی، بررسی مبانی و ادله جرم‌انگاری خسارات معنوی ناشی از هتک عرض و وضع قوانین بر اساس آن، جهت مصونیت‌بخشی به حیثیت فردی و اجتماعی اشخاص امری ضروری به نظر می‌رسد. مجازات ناظر به جبران خسارت معنوی ناشی از هتک عرض می‌تواند در قالب اموری از قبیل عذرخواهی کتبی، عذرخواهی شفاهی، پرداخت مال، اجرای حد، تعزیر و از بین بردن منبع ضرر از زیان دیده صورت بگیرد که هدف و غرض این نوشتار نیز به شمار می‌آید.

کلیدواژه‌ها